Sinds ik bezig ben met mijn persoonlijke “ontsecretaressen” proces, kijk ik regelmatig om mij heen. Hoe doen bedrijven het? Zijn mensen in mijn omgeving er klaar voor, of zijn ze er al klaar mee voor ze ooit begonnen zijn?
Op de onderwijsinstelling waar ik werk, zie ik een duidelijke scheiding. Onafhankelijk van de vraag of de docenten goed zijn in hun vak (dat is een punt wat hier niet ter discussie staat), merk ik een scheiding. Aan de uiterste ene kant staan de mensen die het liefst nog met papieren modellen en krijtbord lesgeven. Technische vooruitgang is niets voor hen. Aan de uiterste andere kant staan de docenten die het liefst alles volgens en met de nieuwste technieken doen. En in het midden staat een groep docenten die – afhankelijk van hun eigen leeftijd en kennis / ervaring met de technologie – zowel naar de ene als de andere kant neigen, maar dan wel afhankelijk van wat hen op dat moment wordt aangeboden.
De evolutie van het leren in een notendop.
Voortbordurend op de 3.0 theorie die ik heb opgedaan bij diverse workshops van #ONTSECRETARESSEN, omschrijf ik de evaluatie van het lesgeven als volgt:
- Leren 0.0: dit gaat alleen maar over het leren overleven. De jacht, het verzamelen van plantaardig materiaal. Zoals onze verre voorouders deden, en nu nog een aantal stammen in de minder ontwikkelde landen doen. Deze kennis ging van vader op zoon of moeder op dochter over.
- Leren 1.0: het leren bebouwen van landbouwgrond, of het leren fokken van vee, het leren bouwen van een huis in plaats van een hutje. De organisatie 1.0, zeg maar. Behalve kennis van de ouders, kwam hier ook kennis van de grootouders of stamoudste bij.
- Leren 2.0: het leren zoals vele veertigplussers onder ons waarschijnlijk nog wel kennen. Hup, de schoolbanken in en stampen maar. Woordjes, sommen, feitjes, ongeacht of de kennis in het werkzame leven nuttig is. De ouders zijn arbeiders, maar ze werken hard om hun kinderen een betere toekomst te geven. De kennis komt vooral van de docenten en bibliothecarissen.
- Leren 3.0: interactieve lessen met beeldmateriaal en ruimte voor een goede inhoudelijke discussie. Het werken in kleine groepjes aan een groter project of een deelproject. Het halen van kennis bij elkaar en bij meerdere bronnen dan alleen de bibliotheek. Leren doe je niet alleen maar op school, maar eigenlijk overal. De kennis komt overal vandaan.
En ook hier is een overgangsfase. Het niveau van de lesstof zakte, terwijl er meer aandacht werd besteed aan interactie met de omgeving. Studenten kunnen in mijn ogen medestudenten helpen als het gaat om werken in projecten, de ‘do’s en dont’s’ bij het multidisciplinair werken, maar voor vakinhoudelijke lessen heb je nu eenmaal docenten nodig.
Vlees noch vis
Het gevolg is dat de huidige studenten die ik zie een beetje zweven. De lesmethode is vlees noch vis. Een beetje van het een en het beetje van het ander. Een aantal studenten kan hier waarschijnlijk prima mee uit de voeten. Zij zijn het die goed kunnen aarden in omgevingen die neigen naar Organisatie 3.0. Er is echter ook een groep studenten die zich hierin niet prettig voelt en die een grotere kans hebben om buiten de boot te vallen. Helpen wij ze om zich klaar te stomen voor de toekomst, of houden wij krampachtig vast aan “vroegâh” en rekken we daarmee de overgangsfase?
In plaats van weinig geld uit te geven aan studenten en een aantal docenten te pappen en nat te houden, zou het onderwijssysteem volgens mij juist heel selectief moeten zijn in wat er gebeurt. Verplicht bijscholen, verplicht meedoen aan allerlei trainingen. “Geen zin = geen baan”. Zorg dat je goede en gemotiveerde docenten krijgt, die het leuk vinden om de studenten van nu de professionals van de toekomst te worden. Maak gebruik van de kennis in het bedrijfsleven en durf er wat geld aan uit te geven. Want immers, de jeugd heeft de toekomst?
Deze blog is geschreven op basis van waarnemingen en heeft niet de intentie om beleid of wijzen van lesgeven te bekritiseren. Ik realiseer mij goed dat er meer is dan het oog ziet.
